แปรงฟันตอนไหนดี ต้องแปรงถี่แค่ไหนถึงจะดูแลช่องปากได้ครบถ้วน

หนึ่งในข้อข้องใจของคุณพ่อคุณแม่หลายคนว่าควรให้ลูกแปรงฟันตอนไหนดี ก่อนหรือหลังอาหารดี? แปรงมากกว่า 2 ครั้งต่อวันได้มั้ย? ปวดฟันมากควรแปรงฟันที่ปวดมั้ย? หรือคำถามเกี่ยวกับการแปรงฟันอีกมากซึ่งวันนี้เรามีคำตอบครับ

รวมคำถามเกี่ยวกับการแปรงฟันที่คุณพ่อคุณแม่ทุกคนควรรู้

1. แปรงฟันตอนไหนดี?

โดยทั่วไปเรามักจะได้ยินมาว่าแปรงฟันเพียง 2 ครั้งต่อวัน นั่นก็คือช่วงเช้าและก่อนนอนก็พอ ซึ่งนั่นเป็นความคิดที่ผิดครับ เนื่องจากคนเรากินข้าวอย่างน้อย 3 มื้อ (เช้า/กลางวัน/เย็น) หากแปรงฟันเพียงแค่ช่วงเช้าและเย็นอาจทำให้มีเศษอาหารสะสมตามซอกฟันระหว่างวันเป็นจำนวนมาก และยิ่งถ้าหากลูกชอบทานของจุกจิกเป็นประจำก็จะยิ่งสะสมจนฝังแน่นและยากต่อการทำความสะอาด ดังนั้นควรแปรงฟันทุกครั้งหลังมื้ออาหารอย่างน้อย 30 นาที เพื่อลดเศษอาหารสะสมภายในช่องปาก แถมยังช่วยให้ฟลูออไรด์ในยาสีฟันทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

2. แปรงก่อนหรือหลังอาหารดี?

ยังมีหลายคนที่คิดว่าการแปรงฟันทันทีที่ตื่นนอนจะช่วยลดคราบแบคทีเรียที่สะสมเวลานอนหลับพักผ่อนได้อย่างดีเยี่ยม แต่ที่จริงแล้วแบคทีเรียในช่องปากในช่วงเช้านั้นไม่ได้เป็นอันตรายต่อช่องปาก ดังนั้นควรแปรงฟันหลังมื้อเช้าจะดีที่สุดครับ เนื่องจากการแปรงฟันหลังมื้อเช้าจะกำจัดแบคทีเรียในช่องปากและเศษอาหารออกทันที แต่หากใครที่แปรงเสร็จแล้วรับประทานอาหารต่อ อาจทำให้ฟลูออไรด์ทำงานได้น้อยลงเนื่องจากถูกอาหารและน้ำลายชะล้างออกจนไม่หลงเหลืออยู่ในช่องปากหรือเหลือในปริมาณที่น้อยมาก และถ้าใครที่ถือคติแปรงแค่ตอนเช้าและก่อนนอนแล้วล่ะก็ อาจทำให้มื้อเช้าที่ทานไปกลายเป็นเศษอาหารสะสมอยู่ในช่องปากตลอดวัน ซึ่งจะทำให้แบคทีเรียในช่องปากเจริญเติบโตและทำลายสารเคลือบฟันรวดเร็วยิ่งขึ้น

3. แปรงหลังอาหารทันทีเลยดีมั้ย?

เนื่องจากอาหารบางชนิดที่เรารับประทานเข้าไปอาจมีฤทธิ์เป็นกรด ทำให้สารเคลือบฟันอ่อนตัวลงอย่างน้อย 10 นาที หรือยาวไปจนถึง 1 ชม. หากแปรงฟันในช่วงที่ผิวเคลือบฟันอ่อนตัวก็อาจจะเป็นการทำลายผิวเคลือบฟันรวดเร็วยิ่งขึ้น ส่งผลให้ฟันสึกกร่อนง่าย ดังนั้นการแปรงฟันทันทีหลังมื้ออาหารจึงไม่ควรทำเป็นอย่างยิ่ง ทางที่ดีควรบ้วนปากด้วยน้ำสะอาดทันทีหลังมื้ออาหารเพื่อเคลียร์เศษอาหารใหญ่ ๆ ออกจากปากก่อน จากนั้นรอประมาณ 30 นาที – 1 ชม. แล้วจึงแปรงฟันตาม หลังจากแปรงเสร็จให้บ้วนฟองออกอย่างเดียวเพื่อให้มีฟลูออไรด์คงอยู่ในช่องปากให้นานที่สุด

4. บ้วนปากแทนการแปรงฟันได้มั้ย?

ไม่ได้ครับ เนื่องจากการบ้วนปากเป็นการกำจัดเชื้อแบคทีเรียในช่องปากเท่านั้น จึงเอาเศษอาหารออกได้น้อยมากหรือเอาออกไม่ได้เลย รวมถึงทำความสะอาดลิ้นได้ไม่ดีเท่าการแปรงฟันด้วย ดังนั้นการแปรงฟันจึงเป็นการกำจัดเศษอาหารตามซอกฟันและแบคทีเรียที่ติดตามลิ้นได้ดีที่สุดแล้วครับ อีกทั้งมีฟลูออไรด์ที่ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้แก่สารเคลือบฟัน และชะล้างแบคทีเรียบนลิ้นซึ่งเป็นต้นเหตุของกลิ่นปากออกไปอีกด้วย

5. หากรู้สึกปวดฟัน แปรงฟันช่วยได้มั้ย?

การปวดฟันอาจมีต้นเหตุมาจากเศษอาหารที่ติดตามซอกฟัน ดังนั้นควรแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันทำความสะอาดทันทีเพื่อเอาเศษอาหารออกให้ได้มากที่สุด ในส่วนของฟันที่ปวดอยู่ให้แปรงอย่างเบามือแล้วบ้วนด้วยน้ำอุ่น จากนั้นทานยาแก้ปวดฟันเพื่อบรรเทาอาการ หากอาการดีขึ้นควรรีบไปพบทันตแพทย์ทันทีเพื่อตรวจช่องปาก

6. ควรแปรงนานแค่ไหนต่อ 1 ครั้ง?

โดยทั่วไปควรให้ลูกแปรงฟันอย่างน้อย 2-3 นาที เพื่อขจัดเศษอาหารที่ติดออกให้มากที่สุดและเพื่อกำจัดคราบแบคทีเรียบนผิวฟันด้วย โดยวิธีการแปรงฟันให้นานถึง 2 นาทีนั้นทำได้ไม่ยาก ดังนี้

• วางแปรงลงบนฟันหน้าในแนวนอน ทำมุม 45 องศา บริเวณรอยต่อระหว่างฟันและเหงือก
• ขยับแปรงสีฟันไปมาอย่างเบามือไปตามแนวฟันและเหงือก แปรงจากด้านนอกไปด้านในให้ครบทั้งฟันบนและล่าง อย่างน้อย 10 ครั้ง
• ขยับแปรงไปยังฟันบนด้วยการปัดลง ส่วนฟันล่างให้ปัดขึ้น จากด้านนอกไปด้านในอย่างน้อย 10 ครั้ง
• แปรงลิ้นให้ทั่วเพื่อกำจัดแบคทีเรียบนลิ้น อย่างน้อย 10 ครั้ง
• แปรงเสร็จให้บ้วนปากด้วยน้ำสะอาดเพียงเล็กน้อย เพื่อล้างคราบฟองที่ติดที่ริมฝีปาก ทั้งนี้เพื่อให้ฟลูออไรด์ยังคงอยู่ในปากได้นานที่สุด

7. มีเลือดออกขณะแปรงฟัน ควรทำยังไงดี?

การทำความสะอาดช่องปากไม่ถูกวิธี, ใช้แปรงสีฟันที่มีขนแข็งเกินไป, แปรงฟันน้อยกว่าวันละ 2 ครั้ง หรือละเลยต่อการพาลูกไปขูดหินปูน อาจทำให้เกิดการสะสมของคราบพลัคอันเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เลือดออกตามไรฟัน เนื่องจากคราบเหล่านี้ทำให้เกิดการระคายเคืองต่อเหงือกนั่นเอง

ทางที่ดีควรให้ลูกทำความสะอาดช่องปากด้วยการแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง หรือหลังมื้ออาหารอย่างน้อย 30 นาที – 1 ชม. ใช้แปรงสีฟันที่มีขนนุ่มและหัวขนาดเล็ก นอกจากนี้ควรใช้ไหมขัดฟันและน้ำยาบ้วนปากควบคู่กันด้วย นอกจากนี้ควรพาลูกน้อยไปขูดหินปูนอย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง เพื่อกำจัดแบคทีเรียที่สะสมอยู่ตามซอกฟัน ช่วยให้ช่องปากสะอาดยิ่งขึ้น

บทความที่น่าสนใจ

• สอนลูกแปรงฟันถูกวิธี มีชัยไปกว่าครึ่ง
• ลูกไม่ยอมแปรงฟันทำอย่างไรดี?
• เคล็ด(ไม่)ลับในการสอนเด็กแปรงฟันให้สะอาดยิ่งขึ้น

ปรึกษา นัดหมาย หรือสอบถามเพิ่มเติม

คลินิกทันตกรรม Homey Dental Clinic เป็นคลินิกที่มีบริการการดูแลฟันและสุขภาพเหงือกอย่างครบวงจร ไม่ว่าจะเป็นการทำฟันแบบป้องกัน เช่น เคลือบฟลูออไรด์ อุดฟัน ขูดหินปูน ขัดฟัน การทำฟันแบบรักษา เช่น ถอนฟัน รักษารากฟัน ฟันเทียม ฟันปลอม ผ่าฟันคุด และการทำฟันเพื่อความงามเช่น จัดฟันโลหะ จัดฟันดามอน จัดฟันแบบใส (invisalign) ทำรีเทนเนอร์ การฟอกสีฟันด้วย Zoom ทุกเคสดูแลโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

นอกจากนี้ยังเป็นคลินิกเฉพาะทางด้านการดูแลสุขภาพฟันเด็กโดยมีทันตแพทย์เด็กที่จบมาโดยเฉพาะถึง 8 ท่าน ทำให้สามารถรับมือกับปัญหาเด็กกลัวหมอฟัน เพราะที่นี่เน้นการดูแลเด็กอย่างเป็นมิตร บรรยากาศเหมือนอยู่ที่บ้าน ทำให้เด็กสามารถมาหาหมอฟันอย่างมีความสุข เปิดประสบการณ์ใหม่ให้เด็กไม่กลัวการรักษาฟัน

สาขาทั้งหมดของ Homey Dental Clinic 

สาขากาญจนาภิเษก ซอย 7/2 แขวง ศาลาธรรมสพน์ เขตทวีวัฒนา กรุงเทพมหานคร 10170	สาขาประดิษฐ์มนูญธรรม 991 ซอย ลาดพร้าว 87 แขวงคลองจั่น เขตบางกะปิ กรุงเทพมหานคร 10240	สาขา I’m Park จุฬา (เฉพาะเด็ก) โครงการ I’mpark จุฬาฯ  355 ถนน เจริญเมือง แขวง วังใหม่ กรุงเทพมหานคร 10330