อย่าปล่อยให้ลูกฟันผุทั้งปาก จนรักษายากเกินเยียวยา

คุณพ่อคุณแม่อาจเคยเห็นเด็กหลายคนมีปัญหาฟันผุทั้งปากกันมาบ้างใช่มั้ยครับ แล้วอาการฟันผุมีกี่แบบ ส่งผลเสียต่อสุขภาพช่องปากของลูกน้อยยังไงบ้าง มาดูกันครับ

ทำไมเด็กถึงเป็นฟันผุง่าย เกิดจากอะไรได้บ้าง

ฟันผุเกิดจากแบคทีเรีย Streptococcus mutans ซึ่งเป็นแบคทีเรียชนิดไม่ดีสะสมอยู่ในช่องปากและย่อยสลายอาหารที่ตกค้างหลังจากรับประทานอาหารจำพวกแป้งและน้ำตาล เกิดเป็นกรดแลคติกที่มีฤทธิ์กัดกร่อนแร่ธาตุแคลเซียมและฟอสฟอรัสที่อยู่ในผิวเคลือบฟันจนทะลุถึงชั้นโพรงประสาทฟัน ทำให้เป็นรูเล็กๆ  และมีอาการปวดฟันและฟันอักเสบเป็นหนองตามมา โดยสาเหตุสำคัญมาจากพฤติกรรมของเด็กเอง ไม่ว่าจะเป็นการรับประทานอาหารที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพฟัน เช่น ลูกอม, น้ำอัดลม, ขนมหวาน, อาหารขยะ การนอนกัดฟัน หรือใช้ลิ้นดุนฟันเป็นประจำ หรืออาจเกิดจากความผิดปกติของฟัน เช่น ฟันเก, ฟันซ้อน, ฟันคุด ซึ่งยากต่อการทำความสะอาด จนฟันผุเป็นจุดดำทำให้เสียวฟันง่ายขณะทานอาหาร หรืออาจปวดมากจนนอนไม่หลับ โดยส่วนใหญ่มักจะเป็นที่หลุมร่องฟันและซอกระหว่างฟัน

ฟันผุมีกี่แบบ อะไรบ้าง

• ฟันผุระยะที่ 1 มีรูผุสีเทาหรือดำที่ผิวฟัน มีสีขาวขุ่นรอบๆ
• ฟันผุระยะที่ 2 รูฟันผุขยายและลึกขึ้นเข้าสู่ผิวเคลือบฟัน อาจเสียวฟันขณะดื่มน้ำเย็น หรือทานอาหารหวาน
• ฟันผุระยะที่ 3 รูฟันผุเจาะลึกถึงเนื้อฟัน ทำให้ปวดฟันและเคี้ยวอาหารไม่ได้
• ฟันผุระยะที่ 4 เนื้อเยื่อโพรงประสาทฟันถูกทำลายไปยังปลายรากฟัน เกิดฟันโยก บวมหรือมีฝีทะลุเหงือก หากขั้นแรงร้ายเชื้ออาจลุกลามเข้าสู่กระแสเลือด

ข้อเสียของการปล่อยฟันผุทิ้งไว้นานๆ

• เด็กทานอาหารไม่มีความสุขเนื่องจากปวดฟัน ทำให้ขาดสารอาหารที่จำเป็น
• เครียดง่าย และไม่มั่นใจในตัวเองเนื่องจากฟันผุจะทำให้ฟันมีสีน้ำตาลหรือดำ
• กล้ามเนื้อใบหน้า, ช่องปาก และกระดูกขากรรไกรพัฒนาช้า
• ฟันแท้ที่ขึ้นตามต่อจากฟันที่ผุอาจผุตามกัน
• เชื้อที่เกิดจากฟันผุอาจลุกลามไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกาย ส่งผลให้ต่อมน้ำเหลืองโต

วิธีควบคุมพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อฟันผุทั้งปาก

1. ควบคุมปริมาณลูกอมของลูก

คุณพ่อคุณแม่ควรลดปริมาณลูกอมให้น้อยลง โดยตั้งเงื่อนไขว่าต้องให้จะให้เฉพาะเวลาไหนบ้างและให้ได้ไม่เกินกี่เม็ด ทางที่ดีควรให้ลูกกินแค่วันละ 1-2 เม็ด ก็พอ ไม่ควรให้กินก่อนมื้ออาหารเพราะอาจทำให้ลูกไม่อยากกินข้าวและไม่ให้กินขณะวิ่งเล่นหรือเดิน เพราะอาจติดคอจนหายใจไม่ออก

2. เลิกดูดขวดนม

สำหรับเด็กที่มีอายุ 6 เดือน คุณพ่อคุณแม่ควรค่อยๆ ลดนมในตอนกลางคืนลง เพราะการดื่มนมช่วงกลางคืนเป็นประจำ หรือดื่มจนหลับไป อาจเกิดฟันผุตามมา ทางที่ดีควรรีบให้เลิกโดยด่วน ยิ่งเร็วเท่าไหร่ยิ่งดี แต่ถ้าเป็นเด็กที่มีอายุ 3 ขวบขึ้นไป แล้วยังติดขวดนมอยู่ อาจแสดงอาการต่อต้านมากขึ้น โดยคุณพ่อคุณแม่อาจใช้วิธีเหล่านี้เพื่อให้ลูกเลิกขวดนมได้อย่างเป็นธรรมชาติ

• บอกลูกบ่อยๆ ว่ากำลังจะเลิกขวดนม เพื่อให้ลูกรับรู้และเตรียมตัว
• คุณพ่อคุณแม่ควรไม่ยอมใจอ่อน เมื่อลูกงอแงอยากได้ขวดนม
• เก็บขวดนมให้พ้นจากเด็ก เพื่อที่เด็กจะได้ไม่นึกถึงและสร้างความเคยชินกับการไม่มีขวดนม และเลิกขวดนมไปเอง
• เปลี่ยนจากขวดนม หันมาใช้แก้วน้ำแทน
• ชื่นชมลูกเมื่อเลิกขวดนมได้แล้ว

3. แปรงฟันอย่างถูกสุขลักษณะ

โดยทั่วไปหลายคนอาจให้ลูกแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง แต่ทางที่ดีควรแปรงหลังรับทานอาหาร 1 ชม. เพื่อไม่ให้เศษอาหารตกค้างและเกิดกรดในฟันที่ทำให้เคลือบฟันอ่อนแอและเกิดฟันผุ โดยเลือกใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ปริมาณ 1,000 ppm ตามกำหนดของสมาคมทันตกรรมสำหรับเด็ก ส่วนแปรงต้องมีขนนุ่ม ปลายมนกลม ส่วนวิธีแปรงฟันที่ถูกต้อง ควรเริ่มจากวางแปรงบนฟันหน้าในแนวนอน ทำมุม 45 องศา บริเวณรอยต่อระหว่างเหงือกและฟัน จากนั้นขยับแปรงอย่างเบามือทำซ้ำไปมา 4-5 ครั้ง ตามแนวฟันและเหงือก แปรงจากด้านนอกเข้าไปด้านในจนครบทั้งฟันบน-ล่าง 10 ครั้ง สุดท้ายแปรงลิ้นให้ทั่ว 10 ครั้ง เพื่อกำจัดแบคทีเรียที่สะสมบนลิ้น และบ้วนปากด้วยน้ำสะอาดเล็กน้อย เพื่อเอาฟองรอบปากออกและทำให้ฟลูออไรด์ยังคงอยู่ในปากได้นาน

4. ใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดช่องปากให้ถูกต้อง

เด็กๆ หรือคุณพ่อคุณแม่หลายคนยังมีความเข้าใจที่ผิดเกี่ยวกับการใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดช่องปาก ต้องรู้ไว้ก่อนเลยว่าไม่ควรใช้น้ำยาบ้วนปากหรือไหมขัดฟันแทนการแปรงฟัน แต่ควรใช้ควบคู่กับหลังจากการแปรงฟัน เพราะการแปรงฟันเป็นการทำความสะอาดซอกฟันที่มีเศษอาหารติดได้ดีพอเพียงต่อเด็กที่มีสุขภาพปากดี ยิ่งใช้ไหมขัดฟันขัดซอกฟันก็ยิ่งกำจัดเศษอาหารตามซอกฟันได้ดียิ่งขึ้น หากเด็กมีพฤติกรรมเสี่ยงต่อฟันผุจนทำให้ฟันผุ อาจต้องทำความสะอาดด้วยผลิตภัณฑ์ดูแลช่องปากมากยิ่งขึ้นกว่าเด็กทั่วไป

วิธีดูแลช่องปากนอกจากการแปรงฟัน

• ใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลช่องปากควบคู่ไปด้วย เช่น ไหมขัดฟัน และน้ำยาบ้วนปาก
• หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงต่อปัญหาฟัน เช่น การเคี้ยวอาหารที่แข็งหรือเหนียวเกินไป, การกัดฟันทั้งแบบรู้หรือไม่รู้ตัว และการใช้ลิ้นดุนฟัน หรือการเล่นกีฬาที่เสี่ยงต่อการกระแทก หากจำเป็นต้องเล่นก็ควรใส่เฝือกสบฟัน หรือรีเทนเนอร์ป้องกันเสมอ
• พบทันตแพทย์เป็นประจำทุก 6 เดือน

บทความที่น่าสนใจ

• ลูกไม่ยอมแปรงฟันทำอย่างไรดี?
• สอนลูกแปรงฟันถูกวิธี มีชัยไปกว่าครึ่ง
• เลือกยาสีฟันทั้งทีต้องดูส่วนประกอบของยาสีฟันให้ดีด้วย

ปรึกษา นัดหมาย หรือสอบถามเพิ่มเติม

คลินิกทันตกรรม Homey Dental Clinic เป็นคลินิกที่มีบริการการดูแลฟันและสุขภาพเหงือกอย่างครบวงจร ไม่ว่าจะเป็นการทำฟันแบบป้องกัน เช่น เคลือบฟลูออไรด์ อุดฟัน ขูดหินปูน ขัดฟัน การทำฟันแบบรักษา เช่น ถอนฟัน รักษารากฟัน ฟันเทียม ฟันปลอม ผ่าฟันคุด และการทำฟันเพื่อความงามเช่น จัดฟันโลหะ จัดฟันดามอน จัดฟันแบบใส (invisalign) ทำรีเทนเนอร์ การฟอกสีฟันด้วย Zoom ทุกเคสดูแลโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

นอกจากนี้ยังเป็นคลินิกเฉพาะทางด้านการดูแลสุขภาพฟันเด็กโดยมีทันตแพทย์เด็กที่จบมาโดยเฉพาะถึง 8 ท่าน ทำให้สามารถรับมือกับปัญหาเด็กกลัวหมอฟัน เพราะที่นี่เน้นการดูแลเด็กอย่างเป็นมิตร บรรยากาศเหมือนอยู่ที่บ้าน ทำให้เด็กสามารถมาหาหมอฟันอย่างมีความสุข เปิดประสบการณ์ใหม่ให้เด็กไม่กลัวการรักษาฟัน

สาขาทั้งหมดของ Homey Dental Clinic 

สาขากาญจนาภิเษก ซอย 7/2 แขวง ศาลาธรรมสพน์ เขตทวีวัฒนา กรุงเทพมหานคร 10170	สาขาประดิษฐ์มนูญธรรม 991 ซอย ลาดพร้าว 87 แขวงคลองจั่น เขตบางกะปิ กรุงเทพมหานคร 10240	สาขา I’m Park จุฬา (เฉพาะเด็ก) โครงการ I’mpark จุฬาฯ  355 ถนน เจริญเมือง แขวง วังใหม่ กรุงเทพมหานคร 10330