วิธีการดูแลฟันน้ำนมอย่างไรให้ถูกวิธี

วิธีการดูแลฟันน้ำนมอย่างไรให้ถูกวิธี

ฟันเป็นอวัยวะสำคัญที่ช่วยลูกน้อยในการรับประทานอาหารและใช้สื่อสาร ดังนั้นการทำความรู้จักกับฟันของลูกโดยเฉพาะฟันน้ำนมจึงเป็นเรื่องที่คุณพ่อคุณแม่ต้องให้ความสำคัญเป็นพิเศษ วันนี้ Homey Dental Clinic จะตอบทุกข้อสงสัยเกี่ยวกับฟันน้ำนมว่ามีวิวัฒนาการและการดูแลรักษาอย่างไรบ้าง ถ้าพร้อมแล้วตามมาอ่านกันได้เลยครับ

ฟันน้ำนมคืออะไร

เดิมทีฟันน้ำนม หรือ Deciduous teeth พัฒนามาจากหน่อฟัน (Tooth Bud) ที่สร้างขึ้นตั้งแต่อยู่ในครรภ์ช่วงเดือนที่ 6 หน่อฟันจะอยู่ในขากรรไกรและเริ่มมีการเสริมสร้างแร่ธาตุมีแคลเซียมและฟอสฟอรัสมาสะสม ทำให้หน่อฟันแข็งและมีรูปร่างเป็นฟันที่สมบูรณ์ยิ่งขึ้น จนกลายมาเป็นฟันซี่แรกที่งอกออกมาจากเหงือกของเด็กที่มีอายุตั้งแต่ 4-7 เดือนเป็นต้นไป แต่สำหรับเด็กบางคนอาจมีฟันน้ำนมงอกขึ้นมาตั้งแต่อายุ 3 เดือน หรืออาจงอกช้าเป็นช่วงอายุ 1 ปีขึ้นไปก็ได้เช่นกัน ฟันน้ำนมซี่แรกจะเริ่มงอกตั้งแต่ฟันหน้าล่างและฟันหน้าบน ตามด้วยฟันส่วนอื่นจนครบ 20 ซี่ภายในช่วงอายุ 2 ปี โดยฟันน้ำนมจะอยู่กับเด็กไปจนถึงอายุ 6 ปี จากนั้นจะมีฟันแท้งอกมาแทนที่ ซึ่งมีหน้าที่ช่วยให้ทานอาหารง่ายและช่วยให้เด็กออกเสียงชัดเจนขึ้น

ฟันกรามน้ำนมคืออะไร

ฟันกรามน้ำนมซี่แรกงอกขึ้นเมื่อเด็กมีอายุ 1 ขวบครึ่งขึ้นไป และจะอยู่จนถึงอายุ 10-11 ปี ส่วนฟันกรามน้ำนมซี่ในสุดจะงอกขึ้นเมื่ออายุ 2 ขวบครึ่งขึ้นไป และจะอยู่จนถึงอายุ 12 ปี เมื่อฟันกรามขึ้นครบ 8 ซี่แล้วจะยังคงอยู่ในปากลูกไปเกือบ 10 ปี จนกว่าจะหลุดให้ฟันแท้ขึ้นมา โดยฟันกรามน้ำนมมีหน้าที่บดเคี้ยวอาหาร เก็บพื้นที่ไว้ให้ฟันแท้ที่จะขึ้นมาแทนที่ รวมถึงช่วยกระตุ้นให้กระดูกที่รองรับฟันขยายขึ้นตามธรรมชาติ ซึ่งเป็นกลไกของธรรมชาติที่ช่วยป้องกันฟันแท้เบียดเก

ช่วงเวลางอกและหลุดของฟันน้ำนม

ฟันแถวบน

1.1 ฟันตัดหน้าซี่กลางบน 2 ซี่ (Central Incisor)

• ฟันจะงอกช่วงอายุ 8-12 เดือน และหลุดช่วงอายุ 6-7 ปี

1.2 ฟันตัดหน้าซี่บน 2 ซี่ (Lateral Incisor)

• ฟันจะงอกช่วงอายุ 9-13 เดือน และหลุดช่วงอายุ 7-8 ปี

1.3 ฟันเขี้ยวบน 2 ซี่ (Canine)

• ฟันจะงอกช่วงอายุ 16-22 เดือน และหลุดช่วงอายุ 10-12 ปี

1.4 ฟันกรามซี่แรกบน 2 ซี่ (First Molar)

• ฟันจะงอกช่วงอายุ 13-19 เดือน และหลุดช่วงอายุ 9-11 ปี

1.5 ฟันกรามซี่ที่สองบน 2 ซี่ (Second Molar)

• ฟันจะงอกช่วงอายุ 25-33 เดือน และหลุดช่วงอายุ 10-12 ปี

ฟันแถวล่าง

2.1 ฟันตัดหน้าซี่กลางล่าง 2 ซี่ (Central Incisor)

• ฟันงอกช่วงอายุ 6-10 เดือน ฟันหลุดช่วงอายุ 6-7 ปี

2.2 ฟันตัดหน้าซี่ล่าง 2 ซี่ (Lateral Incisor)

• ฟันงอกช่วงอายุ 10-16 เดือน ฟันหลุดช่วงอายุ 7-8 ปี

2.3 ฟันเขี้ยวล่าง 2 ซี่ (Canine)

• ฟันงอกช่วงอายุ 17-23 เดือน ฟันหลุดช่วงอายุ 9-12 ปี

2.4 ฟันกรามซี่แรกล่าง 2 ซี่ (First Molar)

• ฟันงอกช่วงอายุ 14-18 เดือน ฟันหลุดช่วงอายุ 9-11 ปี

2.5 ฟันกรามซี่ที่สองล่าง 2 ซี่ (Second Molar)

• ฟันงอกช่วงอายุ 23-31 เดือน ฟันหลุดช่วงอายุ 10-12 ปี

วิธีดูแลฟันน้ำนม

• รับประทานแต่อาหารที่มีประโยชน์ งดขนมคบเคี้ยวที่มีผลเสียต่อสุขภาพฟัน
• บ้วนปากหรือแปรงฟันหลังรับประทานอาหาร ทั้งนี้อาจใช้ไหมขัดฟันควบคู่ไปด้วยก็ได้
• สอนให้ลูกแปรงฟันทุกวันอย่างน้อย 2 ครั้งต่อวัน
• ตรวจเช็กสุขภาพฟันเป็นประจำทุก 6 เดือน

ปัญหาจากการขึ้นของฟันน้ำนม

• หงุดหงิดง่าย
• กัดสิ่งของรอบตัว
• น้ำลายไหลง่ายกว่าปกติ
• เกิดอาการติดดูดนิ้วและจุกนมหลอก
• ร้องไห้กลางดึกโดยไม่ทราบสาเหตุ

วิธีแก้ปัญหาที่เกิดจากฟันน้ำนมขึ้น

• หาของคบเคี้ยวให้เด็กกัดเล่น เช่น แตงกวาหรือแครอทแช่เย็น ผ้าสะอาดแช่เย็น หรือยาง
• ล้างมือให้สะอาด จากนั้นใช้ปลายนิ้วนวดเหงือกของลูกเบาๆ (ไม่แนะนำวิธีนี้ในกรณีที่เหงือกของลูกบวมแดง)
• ใช้ผ้าสะอาดเช็ดที่เหงือกของลูกทุกครั้งหลังรับประทานอาหาร
• เปลี่ยนผ้ากันเปื้อนบ่อยๆ ในช่วงที่ลูกน้ำลายไหลมากกว่าปกติ และใช้ผ้าสะอาดเช็ดที่ปากของลูก
• หากลูกงอแงมากเป็นพิเศษ ควรกอดเพื่อปลอบใจหรือหากิจกรรมอื่นทำเพื่อเบี่ยงเบนความสนใจของลูกน้อย
• ในกรณีที่ลูกเหงือกบวมแดงเนื่องจากฟันแท้จะงอกแทรกขึ้นมา หรือมีไข้ขึ้นสูง แนะนำให้ไปพบแพทย์ทันที ทั้งนี้เด็กอาจต้องทานยา ขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยของแพทย์

ความเข้าใจผิดๆ เกี่ยวกับฟันน้ำนม

• ถึงแม้ฟันน้ำนมจะเป็นฟันที่มาทำหน้าที่บดเคี้ยวอาหารก่อนฟันแท้ แต่ก็ควรให้ความสำคัญเฉกเช่นฟันแท้ เนื่องจากอายุการใช้งานของฟันน้ำนมนั้นยาวนานตั้งแต่ขวบแรกจนถึง 10-12 ปีเลยก็ว่าได้ ดังนั้นควรดูแลรักษาความสะอาดให้ดีถึงแม้ว่าวันหนึ่งจะหลุดเองตามธรรมชาติก็ตาม
• หากลูกมีปัญหาเกี่ยวกับฟันน้ำนม ไม่ว่าจะเป็นอาการปวดหรือมีรูปร่างผิดปกติก็ไม่ควรละเลยและรีบพาลูกไปพบแพทย์โดยเร็วที่สุด เนื่องจากช่วง 1-12 ปีของลูกเป็นช่วงที่ฟันมีพัฒนาการอยู่เสมอ และเป็นช่วงที่สามารถจัดการปัญหาฟันได้ดีกว่าช่วงวัยอื่น ทั้งนี้เพื่อเสริมสร้างความมั่นใจในสุขภาพฟันของลูกนั่นเองครับ

บทความที่น่าสนใจ

• รักษาฟันน้ำนมให้อยู่ได้นานกว่าที่เคยด้วยการอุดฟันน้ำนม
• เตรียมความพร้อมเมื่อถึงเวลาต้องถอนฟันน้ำนม
• ดูแลฟันให้แข็งแรงง่ายๆ ด้วยการเคลือบฟลูออไรด์

ปรึกษา นัดหมาย หรือสอบถามเพิ่มเติม

คลินิกทันตกรรม Homey Dental Clinic เป็นคลินิกที่มีบริการการดูแลฟันและสุขภาพเหงือกอย่างครบวงจร ไม่ว่าจะเป็นการทำฟันแบบป้องกัน เช่น เคลือบฟลูออไรด์ อุดฟัน ขูดหินปูน ขัดฟัน การทำฟันแบบรักษา เช่น ถอนฟัน รักษารากฟัน ฟันเทียม ฟันปลอม ผ่าฟันคุด และการทำฟันเพื่อความงามเช่น จัดฟันโลหะ จัดฟันดามอน จัดฟันแบบใส (invisalign) ทำรีเทนเนอร์ การฟอกสีฟันด้วย Zoom ทุกเคสดูแลโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

นอกจากนี้ยังเป็นคลินิกเฉพาะทางด้านการดูแลสุขภาพฟันเด็กโดยมีทันตแพทย์เด็กที่จบมาโดยเฉพาะถึง 8 ท่าน ทำให้สามารถรับมือกับปัญหาเด็กกลัวหมอฟัน เพราะที่นี่เน้นการดูแลเด็กอย่างเป็นมิตร บรรยากาศเหมือนอยู่ที่บ้าน ทำให้เด็กสามารถมาหาหมอฟันอย่างมีความสุข เปิดประสบการณ์ใหม่ให้เด็กไม่กลัวการรักษาฟัน

สาขาทั้งหมดของ Homey Dental Clinic 

สาขากาญจนาภิเษก ซอย 7/2 แขวง ศาลาธรรมสพน์ เขตทวีวัฒนา กรุงเทพมหานคร 10170	สาขาประดิษฐ์มนูญธรรม 991 ซอย ลาดพร้าว 87 แขวงคลองจั่น เขตบางกะปิ กรุงเทพมหานคร 10240	สาขา I’m Park จุฬา (เฉพาะเด็ก) โครงการ I’mpark จุฬาฯ  355 ถนน เจริญเมือง แขวง วังใหม่ กรุงเทพมหานคร 10330